خدمات سرگرمی و رفاهی

شماری از معتادان مواد مخدر که تحت درمان قرار دارند، بی‎کاری را بزرگ ترین معضلی می دانند که حتی پس از ترک اعتیاد هم، با آن روبرو هستند.

افراد تحت درمان در کمپ ترک اعتیاد به فعالیت های آموزشی مانند خیاطی  و … می پردازند تا بتوانند از این طریق به کار و کسب درآمد مشغول شوند.

اعتیاد یک بیماری جسمی،روانی بشمار می آید که همه ابعاد زندگی،سلامتی فردی،خانواده و جامعه را به خطر می اندازد. امروزه در روش های درمانی معتادین،علاوه بر پرهیز از مواد در معتادان،به هدفمندی افراد معتاد در حال بهبودی اهمیت داده می شود.

وی گفت: محققان معتقدند سوءمصرف مواد،وابستگی و عوارض ناشی از آن،تهدیدی جدی بر سلامت بشمار می آید و بر کمیت و کیفیت زندگی تاثیر منفی می گذارد، و برنامه های پیشگیری از سوءمصرف مواد را با برنامه های ارتقاء سلامت توام می دانند.

خدایی تصریح کرد: یکی از پیامدهای اعتیاد طولانی مدت به مواد مخدر،کاهش قدرت عضلانی،کاهش توان هوازی و شیوع بسیار بالای ناهنجاری های اسکلتی می باشد که این امر،ضرورت تمرین و برنامه های ورزشی را برای جبران این عوارض تایید می نماید.کیفیت زندگی یک شاخص اساسی محسوب می شود و از آنجا که ابعاد متعددی مانند جنبه های فیزیولوژیک،عملکرد و وجود فرد را در بر می گیرد،توجه به آن از اهمیت خاصی برخوردار است.

این کارشناس ارشد حرکات اصلاحی اظهار کرد: جنبه های فیزیولوژیک،عملکرد و وجود فرد را در بر می گیرد،توجه به آن از اهمیت خاصی برخوردار است از این رو با توجه به فقر حرکتی مبرم و عادات ویژه حرکتی معتادین در مدت طولانی سالهای اعتیاد،تمرین و برنامه های ورزشی جهت بهبود سلامت عمومی و کیفیت زندگی این افراد ضروری به نظر می رسد.

در واقع ملاک عمل در بهداشت فردی، ارائه و مسئولیت فردی است که وی را ملزم به رعایت بهداشت و خودداری از عادات غیربهداشتی می­ کند. زمینه­ ساز انجام رفتارهای بهداشت، شناخت، آگاهی و نگرش صحیح است. اطلاعات و آگاهی­ های فرد در زمینه بهداشت فردی در رعایت اصول و موازین بهداشت فردی می ­تواند زنجیره­ های به وجود آورنده بیماری ها مانند کمبودهای غذایی، بیماریهای انگلی، گوارشی و… را قطع کند و چون همیشه این امکان برای ما وجود ندارد که با همه افراد محیط خود مدت طولانی معاشر باشیم و خوی ذاتی خود را آن طور که هست به آنان نشان دهیم. لذا قضاوت های این افراد درباره ما اغلب از روی ظاهرمان صورت می گیرد. بدین ترتیب چه غلط و چه درست، ظاهر هر کس در نحوه قضاوت مردم درباره او موثر می­ افتد پس چه بهتر که به آراستگی ظاهری توجه شود.

ظاهر آراسته به درست ایستادن، درست راه رفتن، تمیز بودن لباس و متناسب بودن آن بستگی دارد. در عین حال پاکیزگی پوست و مو، دندان­ ها و سایر اعضای بدن نیز در این میان اهمیت به سزا دارد. چون بی­ توجهی به آنها سبب بروز بیماریهای مختلفی می­ شود که اگر هم واگیردار نباشند، لااقل سبب دور شدن مردم از ما خواهند بود.

بهره مندی از یک وضع تغذیه ای مناسب عامل مهمی در پیشرفت درمان یک فرد معتاد محسوب می شود. بنابراین تامین غذای مناسب یکی از راه های اصلی و مهم در برنامه سم زدایی معتادان می باشد. در انواع موارد اعتیاد (اعتیاد به مواد مخدر و الکل) جلوگیری از بروز سوء تغذیه و یا در صورت وجود آن تغذیه درمانی از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است. موادی که بر فعالیت دفاعی و سیستم ایمنی بدن اثر می گذارند، برای بدن به منزله سم بوده و باعث ایجاد آسیب های جسمانی و سوء تغذیه می شود.
به طور کلی اعتیاد به مواد مخدر سبب افزایش نیاز های تغذیه ای نسبت به نیاز های فرد طبیعی می شود. به این دلیل نیاز به مواد مغذی در معتادان برای سم زدایی و افزایش متابولیسم(مقدار انرژی لازم برای سوخت وساز مواد) مواد مخدر افزایش می یابد.

مشکلات تغذیه ای معتادان

1) غیر فعال شدن ویتامین ها و کوآنزیم هایی که در متابولیسم مواد مغذی شرکت دارند.
2) تهی شدن ذخایر کبدی به علت ضایعات کبدی
3) سوء جذب
4) مصرف کم مواد مغذی به علت بی اشتهایی
5) تحلیل عضلات و اندام ها و افزایش دفع مواد مغذی به علت دفع افزایش ادرار و یا وجود اسهال.
اعتیاد، بیماری روانی و اجتماعی است و مراقبت های تغذیه ای در درمان ترک اعتیاد در قالب تیم باید اعمال شود.
اصولی که یک رژیم شناس در تنظیم برنامه غذایی معتادان برای سم زدایی اعمال می کند، عبارت است از:
1) ارزیابی وضعیت تغذیه ای فرد معتاد در دوره ترک اعتیاد
2) نظارت بر توان بخشی تغذیه ای از طریق تهیه وعده های غذایی مطلوب و مغذی
3) اعمال برنامه های تغذیه ای و مشاوره با فرد معتاد و همچنین وابستگان او
4) مراقبت های پیگیر فرد معتاد پس از برنامه ترک اعتیاد

ارزیابی وضعیت تغذیه ای

طی دوران ترک اعتیاد  بدن دچار استرس های جسمانی و پریشانی های روانی است. به دنبال این استرس ها، عوارضی مانند تهوع، استفراغ و اسهال بروز می نماید و به اختلال در نمک ها و مایعات بدن و اختلال در تعادل کالری بدن منجر می شود. رژیم غذایی باید طوری تنظیم شود که در حد امکان اختلالات و عوارض سخت دوران ترک اعتیاد را کاهش دهد. باید نوع و شدت کمبود مواد مغذی در اسرع وقت مشخص شود تا نوع مکمل های تغذیه ای مورد نیاز تعیین شود و آزمایش های بیوشیمی ای برای تعیین وضع متابولیت های بدن(میزان پروتیین، آهن، الکترولیت ها که همان نمک های معدنی موجود در خون هستند و ویتامین های محلول در آب که ویتامین c و ویتامین های گروه b هستند، مشخص شود).
معتادان که دچار اختلالات کبدی هستند باید از مصرف آهن و ویتامین های محلول در چربی(ویتامین های a،d،e،k) خودداری کنند.
سیستم ایمنی بدن در بیشتر معتادان به دلایل گوناگون از جمله رژیم غذایی نامناسب دچار اختلال می شود و به همین دلیل معتادانی که در معرض ویروس hiv هستند، خطر آلوده شدن در آنها بیشتر می شود. احتمالا رژیم غذایی ناکافی، از عوامل محرک رشد و انتشار ویروس تا مراحل بروز عفونت است. چنانچه ویروس ایدز در فرد معتاد تشخیص داده شد، باید از رژیم غذایی غنی از کالری و مواد مغذی به همراه مکمل استفاده شود.

آموزش تغذیه و مشاوره به منظور اصلاح زندگی نوین

مشاور تغذیه ای در تمام مراحل درمان الزامی است و مسایلی چون یافتن جانشینی برای مواد مخدر، ایجاد اشتها، استفاده از میان وعده غذایی متعادل در برنامه آموزشی تغذیه و مشاوره برای بهبود یافتن در نظر گرفته می شود.
وعده غذایی نامنظم، نداشتن میان وعده غذایی سبب ایجاد تغییرات قند خون و به دنبال آن افزایش نیاز فرد معتاد به مواد مخدر و خطر اعتیاد مجدد را افزایش می دهد. پس از ترخیص فرد از مراکز توان بخشی برای بهبود اختلالات تغذیه ای باید تغییرات وزن فرد کنترل و پیگیری شود.
در مشاوره تغذیه ای مسایلی چون عزت نفس، احساس مسئولیت ، توانایی ایجاد روابط اجتماعی، باید مورد بحث و گفتگو قرار گیرد و مشارکت نزدیک خانواده ضامن موفقیت در برنامه ترک اعتیاد می باشد.