عوامل منحصر بفرد زنان در فرایند ترک اعتیاد

برخی از جنبه های درمانی و ویژگی های درمانی که تفاوت بین یک برنامه و برنامه ی دیگر را ایجاد می کند، تفاوت های جنسیتی است. درمان یک زن با درمان یک مرد دارای اختلالات رفتاری به مواد مخدر متفاوت است و می بایست درمان اعتیاد مبتنی بر جنسیت را نه تنها از منظر بیولوژیکی بلکه از منظر شاخص های محیطی و اجتماعی نیز مد نظر قرار دارد.

این شاخص های جنسیت محور می تواند انگیزش های استعمال مواد مخدر، دلایل جستجو برای درمان، نوع محیط درمانی، اثربخش ترین شیوه ی درمانی و عواقب عدم دریافت درمان را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از شرایط محیطی در زنان به عنوان یک “گروهِ تحت درمان” تاثیر گذارند و این شرایط مستلزم رویکرد درمانی مخصوص به خود است. به عنوان مثال آسیب های جنسی و فیزیکی و PTSD یا اختلال استرسی پس از آسیب، در زنانی که استعمال مواد مخدر دارند رایج تر است تا مردان. یکی دیگر از ویژگی های منحصر بفرد زنان در مراجعه برای ترک، این است که آنها نسبت به مردها زودتر و سریعتر به دنبال کمک و ترک اعتیاد می گردند.

همچنین زنان با مسائلی درگیرند که می تواند در فرایند ترک اعتیاد آنها و انگیزه های آنها برای ترک اعتیاد تاثیر قابل توجهی بگذارد. عدم استقلال مالی یکی از همین مسائل است که زنان بسیار درگیر آن می باشند. وقتی یک زن استقلال مالی مناسب نداشته باشد و نتواند برای تامین مواد مورد نیاز خود هزینه کند، تحت فشار بسیاری قرار می گیرد و ممکن است این فشار در او برخلاف برخی از شرایط نابهنجار (مانند تن فروشی و…) انگیزه ی لازم برای ترک و بدست آوردن شخصیت سالم گذشته ایجاد کند.

یکی از دیگر نیازها و عوامل منحصر بفرد در زنان عامل بارداری است. بارداری زن برای او این خطر را ایجاد می کند که فرزندی به دنیا بیاورد که مستعد اعتیاد است و یا گاه فرزندی با نیاز به نیکوتین و معتاد به آن بدنیا بیاورد. به همین جهت زنان باردار نیازی شدیدتر به ترک اعتیاد خواهند داشت. نگهداری از فرزند یکی دیگر از عوامل مراجعه زنان برای ترک اعتیاد است؛ چرا که اخیرا و به خصوص در جوامع توسعه یافته، نهادهای قانونی، دولتی و غیر انتفاعی مختلفی تحت عنوان انجمن های حمایت از حقوق فرزندان، این اجازه را به بانوان دارای اعتیاد نمی دهد تا نوزاد را خودشان بزرگ کنند و به بهانه ی عدم صلاحیت نگه داری از فرزند، نوزاد را از آنها می گیرند.

فرزند یک مادرِ دارای اعتیاد، توسط خانواده ی درجه دوم و یا توسط خودِ انجمن نگهداری می شود و این باعث می شود  مادر تحت درمان قرار گرفته و انگیزه ی مضاعف برای ترک اعتیاد پیدا کند. آنچه در بالا ذکر شد برخی از نیازها و عوامل منحصر بفرد در زنان است که باید حتما در فرایند و برنامه های درمانی مد نظر قرار گرفته شوند.