با نوجوانان خود راجع به اعتیاد گفتگو کنید

شاید برای بسیاری از والدین خیلی سخت باشد که با فرزند نوجوان خود بخواهند پیرامون مواد مخدر صحبت کنند اما فقط کافی است به این فکر کنید که چه عواقب خطرناکی می تواند این صحبت نکردن و آگاه نکردن فرزند به همراه داشته باشد؛ چرا که خواه و ناخواه فرزند نوجوان شما از طریق رسانه ها، شبکه های اجتماعی و دوستان شان در مدرسه در این مورد می شنوند و چه بسا حتی آنرا از نزدیک ببینند یا مصرف آن را از نزدیک مشاهده کنند. اکنون کدام را ترجیح می دهید؟ اینکه بدون داشتن اطلاعات با این صحنه ها مواجه شود یا با داشتن اطلاعات کاملی که شما به آنها داده اید؟

نوجوانان در سن بسیار ریسک پذیری قرار دارند و هنوز مهارت های تصمیم گیری و  تشخیص موقعیت و شرایط در آنها تکامل پیدا نکرده است؛ به همین دلیل در هنگام قرار گرفتن در شرایط خطرناک نمی توانند مانند یک فرد بالغ رفتار کرده و تصمیم مناسب بگیرند.

با فرزند نوجوانتان صحبت کنید

به عنوان پدر و مادر، مراقب فرزند، یا حتی برادر بزرگ تر و کسی که دائما با فرزندی نوجوان در خانواده در تماس است، باید پیرامون مواد مخدر با آنها صحبت کنید؛ چون:

• بالاخره فرزند نوجوان درباره ی اعتیاد از طریقی خواهد شنید، چه رسانه، چه دوستان و چه تبلیغات شبکه های اجتماعی. این اطلاعات می تواند گاه غلط باشد(به خصوص از طریق دوستان و شبکه های اجتماعی).
• فرزند شما به اعتیاد دچار نیست اما شما دارید به او آموزش می دهید که اعتیاد فلان خطرات بالقوه را دارد تا اگر روزی در شرایط وسوسه کننده ی آن قرار گرفت نسبت به خطرات آن (طبق صحبت های شما) آگاه باشد و سریعا از آن محیط دور شود (و شما را نیز در جریان بگذارد).
• اگر حتی فرزندتان مخفیانه مصرف داشته باشد می توانید آنها را مجاب کنید تا آن را با شما در میان بگذارد و نسبت به ترک سریع آن (قبل از حاد شدن) اقدام کنید.
• ممکن است فرزند شما سوالاتی در همین رابطه از شما داشته باشد و آنر ا با شما در میان بگذارد تا با رفع این سوالات، ابهامی اگر در ذهن داشته باشد رفع شود و جایی برا ی وسوسه و جستجوی بیشتر در ذهن آنها باقی نماند.

هر روز مواد مخدر جدیدی کشف می شود و صرفا یک بار صحبت کردن راجع به این مساله کافی نیست چون باید دائما اطلاعات خود را به روز کرده تا مبادا شرایط جدیدی فرزند شما را به خود وسوسه کند و چون فرزند شما اطلاعاتی در این رابطه ندارد در دام آنها بیافتد. اما هر بار نیازی نیست یک ساعت با فرزندتان در این باره صحبت کنید، هربار این مکالمه می تواند کوتاه تر باشد و حتی زمان صحبت کردن درباره ی آن را هم می توانید متناسب با انتخابِ فرزندتان قرار دهید.

شروع گفتگو

عملا هیچ متن از پیش آماده ای وجود ندارد که آن را بردارید و با خواندن از روی آن بتوانید با فرزند نوجوان تان پیرامون مواد مخدر، سوء مصرف یا عوارض آن صحبت کنید. اما تکنیک ها و نکاتی وجود دارند که می توانید با استفاده از آنها گفتگو با فرزندتان را اثربخش تر کنید و بتوانید آنچه می خواهید و آنچه در ذهن دارید را به او القا کنید.

• بگذارید آنها خودشان شرایط را در دست بگیرند؛ یعنی بگذارید زمان و مکانی که می خواهید با آنها در این رابطه صحبت کنید را خودشان انتخاب کنند.
• درست مانند زمانی که با فرزندتان پیرامون مدرسه و آنچه آنجا اتفاق افتاده صحبت می کنید، سعی کنید به دنبال موقعیت ها و فرصتی باشید تا بحث را در همین زمینه با آنها شروع کنید و این نقطه ی شروع بتواند زمینه سازِ گفتگوهای بیشتر و بیشتر و توسعه ی بحث های تان باشد.
• سعی کنید نکاتی که می خواهید با آنها در رابطه با آن صحبت کنید را از قبل مشخص کنید و هربار روی یکی از آن نکات گفتگو کنید؛ از اینکه بخواهید هرچه در سرتان می گذرد را یکجا و در یک گفتگو با فرزندتان در میان بگذارید خودداری کنید چون همواره بحث و گفتگویی اثربخش است که یک موضوع مشخص، همراه با شروع و پایانی مشخص داشته باشد.
• همانگونه که آنها به شما گوش می دهند و به شما احترام می گذارند، شما نیز سعی کنید شنونده ای فعال باشید و به خوبی و توام با احترام به حرف های آنها پیرامون استفاده از مواد مخدر گوش دهید؛ حتی اگر از تجربه ی قرار گرفتن در موقعیتی صحبت می کنند که کسی آنجا در حال انجام این سوء رفتار بوده است. وقتی فرزندتان از تجربه ی این چنینی صحبت می کند به جای عصبی و نگران شدن به دنبال راه حلی برای تکرار نشدن آن باشید. به آنها فضا را بدهید تا به اندازه ی کافی در این باره سوال بپرسند و هر ابهامی که دارند برای شان رفع کنید و اگر اطلاعاتی در آن زمینه ندارید از آنها زمان بخواهید تا در گفتگوی بعدی به سوالِ مربوطه پاسخ دهید.
• به جای متمرکز شدن به روی احساسات تان، به روی حقیقت متمرکز شوید. اگر فرزندتان از سابقه ی مصرف مواد چیزی به زبان آورد به جای اینکه به روی جنبه ی احساسات تان متمرکز شوید (عصبی شوید، ناراحت شوید و نگرانی تمام زندگی تان را دربر بگیرد)، سعی کنید خنثی جلوه دهید و با استفاده از تعقل و تدبیرتان به دنبال راهی برای رها شدن فرزند خود از این شرایط باشید. احساسات شما می تواند اثرات سوء و معکوسی داشته باشد و فرزند شما را به سمت ادامه ی مصرف یا مصرف مواد دیگر سوق دهد.
• از اینکه قضاوتی باشید؛ شدیدا خودداری کنید و هر نوع تجویز، درمان یا تصمیم در این چنین زمینه هایی را به متخصص آن بسپارید.
• به استقلال فرزندتان احترام بگذارید و سعی کنید برای آنها اینگونه جلوه دهید که می خواهید به آنها کمک کنید تا تصمیم گیری بهتری در آینده و در هنگام قرار گرفتن در موقعیت های این چنینی داشته باشند.
• سعی کنید شفاف به آنها بگویید که چرا نگرانید و چرا این مساله برای تان اینقدر مهم است که دارید با آنها درباره ی آن گفتگو می کنید. با این کار فرزند شما احساس آرامش بیشتری از حرف زدن در این باره می کند و به خوبی می داند که شما چرا نگران این مساله اید؛ به همین دلیل بیشتر از اینکه این صحبت ها را یک گفتگو و بحث قلمداد کند، آنها را نوعی ارتباط پدر و مادر با فرزند خواهد دانست.

شما مهمترین نقش را برای فرزند نوجوان تان در طول زندگی او ایفا می کنید و باید بهترین دفاع را از او در برابر استفاده و سوء مصرف مواد مخدر یا هر ماده ی اعتیاد آور دیگر داشته باشید. قبل از اینکه سعی کنید مطلقا از آنها سوال بپرسید و برای آنها توضیح دهید، سعی کنید جو را طوری برای آنها قرار دهید که از شما سوال بپرسند و بخواهند برای شما صحبت کنند.

به فرزندتان بفهمانید که مواد مخدر همگی به یک شکل روی افراد تاثیر نمی گذارند و ممکن است برخی اوقات افرادی که آنها را مصرف می کنند بنا به دلایلی، روزهای اول واکنش بد و ناهنجاری به آن (مواد مخدر) نشان ندهند، اما در دراز مدت تاثیرات خود را به خوبی نشان خواهند داد. یکی از تاثیرات بد مواد مخدر این است که فرد در خود احساس اضطراب، ناراحتی یا ترس می کند. یا ممکن است پس از مصرف با ماده ی دیگری واکنش نامناسب داشته باشد و به اصطلاح عامیانه باهم ناسازگار باشند و فرد را دچار دردسر کند(حتی اوردوز و مرگ). برای مثال مصرف مواد مخدر می تواند در صورت تداخل با برخی از موارد زیر باعث واکنش مذکور شود:

1. برخی از داروها
2. الکل
3. برخی غذاهای سرد و گرم (مانند سرکه و ماست)
4. تداخل با سایر مواد مخدر که اغلب می تواند کشنده باشد.

اوردوز و دلایل آن (ناشی از مصرف مواد) را به خوبی برای فرزندتان تشریح کنید، چون فرزند شما در سن بحرانی قرار دارد و به خوبی نمی تواند این نکات بهداشتی و سلامتی را تشخیص داده و رعایت کند. به آنها بفهمانید حتی اگر موارد بالا اتفاق نیافتد بازهم عده ی بسیاری، از خطرناک بودن و احتمال رخ دادن  آنها آگاه نیستند و خیلی ساده سلامتی و جان خود را از دست می دهند.